Những khái niệm thông dụng về chứng khoán và đầu tư

Vốn hóa là gì ?

Vốn hóa thị trường hay Market Capitalization là tổng giá trị hiện tại của các tất cả cổ phiếu đang được công ty lưu hành trên thị trường.

Cũng có thể hiểu, VHTT của một doanh nghiệp xác định bằng tổng số tiền phải bỏ ra để mua lại doanh nghiệp đó theo giá thị trường tại thời điểm mua.

Ví dụ:

Giả sử công ty A có 1.000 cổ phiếu

• Ngày 1/10 giá cổ phiếu công ty là 30.000 VND/ cổ phiếu và VH của công ty đó là 30 tỷ VND.
• Tuy nhiên, vào ngày 1/11 cổ phiếu công ty là 35.000 VND/ cổ phiếu. Vậy VH của công ty cũng thay đổi từ 30 tỷ VND lên 35 tỷ VND.

Thông thường tại Việt Nam các doanh nghiệp được chia thành 3 nhóm:

Vốn hóa lớn – Largecap 

Nhóm doanh nghiệp có mức vốn hóa lớn được biết đến với tên tiếng Anh là Largecap.

Nhóm này còn có tên gọi là những cổ phiếu Blue chip.

• Mức vốn hóa trên 10.000 tỷ VNĐ và số lượng cổ phiếu thường rất lớn: trên 1 tỷ cổ phiếu
• Được biết đến rộng rãi và có cu hướng dẫn đầu trong ngành.
• Thường được các tổ chức và quỹ đầu tư ưu tiên mua và mang tính dẫn dắt chỉ số VNINDEX

Vốn hóa vừa – Midcap

Doanh nghiệp này vừa có quy mô hoạt động ở tầm trung và giá cổ phiếu trên thị trường không quá cao.

• Vốn hóa trên 1.000 ngàn tỷ và dưới 10.000 tỷ.
• Các công ty trong nhóm Midcap giá càng cao càng biểu hiện cho tốc độ hiệu quả của doanh nghiệp, hay sự chú ý của thị trường dành cho cổ phiếu đó

Vốn hóa nhỏ – Smallcap – Penny

Ở nhóm này tập trung các công ty có cổ phiếu giá thấp hoặc là số lượng cổ phiếu ít. Điều này nói lên, những công ty có smallcap thường là những công ty có quy mô vốn nhỏ.

Thị trường chứng khoán Sơ cấp

Định nghĩa

Thị trường chứng khoán sơ cấp (primary market) là thị trường mua bán các loại chứng khoán mới phát hành, còn được gọi là thị trường cấp một hoặc thị trường phát hành.

Thị trường chứng khoán sơ cấp là thị trường hoạt động không liên tục, nó chỉ hoạt động khi có đợt phát hành chứng khoán mới – IPO

Chức năng quan trọng nhất của thị trường sơ cấp là huy động vốn cho nền kinh tế.

• Doanh nghiệp huy động vốn – bán vốn
• Nhà đầu tư là người mua.
• Tiền bán sẽ thuộc về doanh nghiệp.

Phương thức phát hành

1. Phát hành riêng lẻ: 
   Chứng khoán được bán cho một số nhà đầu tư (thường là các tổ chức) với những điều kiện hạn chế và không tiến hành rộng rãi ra công chúng.
2. Chào bán ra công chúng:
   Chứng khoán được chào bán rộng rãi cho tất cả các nhà đầu tư với những điều kiện và thời gian như nhau

Thị trường Thứ cấp là gì?

Thị trường chứng khoán thứ cấp (secondary market) là thị trường giao dịch các chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ cấp.

Hiểu đơn giản đây ”chợ” mua bán của các nhà đầu tư với nhau – bảng giá chứng khoán

IPO là gì ?

IPO (Initial Public Offering) có nghĩa là phát hành lần đầu ra công chúng.

Thuật ngữ này được dùng để chỉ hoạt động lần đầu phát hành cổ phiếu và đưa lên sàn chứng khoán của một công ty với mục đích để huy động vốn từ các nhà đầu tư.

Công ty sau khi IPO sẽ được gọi là một công ty đại chúng.

Bên cạnh chức năng huy động vốn, IPO còn cung cấp thanh khoản cho những cổ đông sáng lập, tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các giao dịch sáp nhập và mua lại (M&A), tăng tính minh bạch thông qua các hoạt động công bố thông tin.

Tại Việt Nam, theo quy định tại khoản 1 điều 15 Luật Chứng khoán 2019, bạn có thể tham khảo các điều kiện tại đây.

Thị trường OTC